Viðbótarrök fyrir einkaeign þjóðarinnar

Viðbótar-innlegg um þessa stefnu má finna á í pistli mínum um lífslindir og lífsstíl.

Ekki er vanþörf á að halda þessu á lofti, vegna þess að margir sem þó eru bornir og barnfæddir Íslendingar hafa ekki "skilið" hvað hér er til umræðu. Það væri helst hægt að skilja landsölutilburði slíkra aðila með því að þeir sjálfir séu á förum frá Íslandi og séu því með bílskúrsútsölu á því sem seljanlegt er og sem þeir telja sig geta selt úr eigu þjóðarinnar fyrir slikk. Ég ætla þeim a.m.k. ekki þá heimsku að þeir telji að þetta sé þjóðinni eða almenningi til hagsbóta.
Þetta glapræði hefði verið skiljanlegra séð frá sjónarhóli landssölumanna ef um væri að ræða staðgreiðslu með erlendum gjaldeyri og á sambærilegu eða betra verði og auðlindakaupandinn hefur greitt í Bandaríkjunum, en því fer fjarri! Hvað vakir eiginlega fyrir landssölumönnum?

 Þessa óráðssíu verður að stöðva. Getið þið það?

Gegn sölu orkufyrirtækja

.. og smáviðbætur um vaxtamál:

- Sjá til að vextir verði lækkaðir strax, í krafti skynsamlegra raka sem eiga við raunveruleikann hér á landi núna, í stað landeyðandi áhrifa hávaxtastefnunnar sem rekin hefur verið á rústum kolrangra forsendna sem ekki eiga við hér og nú; heldur aðeins í staðleysu kennslubókardæma hávaxtahöfðingjanna í húsinu myrka við sjóinn.

Tilgangur aðgerða: Til að koma íslenskum heimilum og fyrirtækjum til hjálpar og bjargar, sem nú róa lífróður við að halda sér á floti, enda samræmist það vel stefnu flokksins (eða hvað?!!).

Greinargerð, og til upprifjunar: Hér á landi var vaxtatig fært niður í einni svipan með skynsamlegri ákvörðun um þjóðarsátt, er vextir voru með "einu pennastriki" færðir niður í 5% í ráðherratíð Sighvats Björgvinssonar (beðist er velvirðingar á því að svona nafn skuli bloggað inn í helg vé flokksfundar Vinstri grænna). Verðbólgan fylgdi niður á við í kjölfarið. Þar hrundi það sem hrynja skyldi!
Rifjið upp það mál og góðar afleiðingar þess fyrir almenning og kaupmátt hans, atvinnuþróun og hagvöxt og gróandi þjóðlíf.

Fjármagnstekjur skattlagðar eins og laun

Bankastjóri gamla Kaupþings segir sannleikann

Batnandi mönnum er best að lifa! Nú hefur sannleikurinn loksins sloppið út hjá fyrrverandi bankastjóra gamla Kaupþings, Hreiðari Má, um það sem er að saxa íslensku þjóðina í spað eftir að ofskuldsetning gömlu einkabankanna lagði hana ásamt þeim sjálfum að velli:
Okurvextir samkvæmt núverandi vaxtastefnu Seðlabankans eru sem sé "á villigötum", segir hann, í viðtali sem birt er á forsíðu Fréttablaðsins í dag. Forsíðufréttastjóri blaðsins færir þetta meira segja í stílinn þar sem yfirskrift forsíðufréttarinnar er til þess fallin að lýsa á líflegan hátt þeim sem um er rætt, þ.e. höfundum og ábyrgðarmönnum vaxtastefnunnar, en þar segir: "Hreiðar Már segir vaxtastefnu vitleysu"!
Auðvitað er þetta vit-leysa. Það er hárrétt hjá bankastjóranum fyrrverandi. 

Reyndar ber öllu heldur að segja að það eru forsendurnar sem á er byggt sem eru óraunsæjar og því rangar. Rökin að baki hávaxtastefnunni eru á þá leið að hún eigi að bjarga íslensku efnahagskerfi í stöðunni, en því miður er hún að drepa það og þjóðina með! Hún verður löngu dauð áður en hávaxtaráðin virka eins og haldið er uppi vörnum fyrir af Seðlabankanum og öðrum sem hafa þau að ófrávíkjanlegri trúarsetningu.
Lyf sem drepur sjúkling þjónar ekki tilgangi sínum, þ.e. að halda sjúklingnum á lífi og bæta líðan hans. Hvers vegna er það samt notað áfram? Gagnast það e.t.v. einhverjum öðrum en sjúklingnum sjálfum? Til dæmis þeim sem hirða fé hans?! - Er nema von að spurt sé?
Þótt það standi einhvers staðar í ófullkominni kennslubók að hávaxta-"lyfið" eigi að virka við tilteknar útópískar forsendur, þá eru þær aðstæður ekki til staðar hér núna og hávaxtalyfið virkar því eðli málsins samkvæmt ekki á Íslandi í dag. Um það hef ég fjallað í pistlum hér um hávaxtastefnuna, eins og fjölda margir aðrir bæði lærðir og leikir.

Þessa villutrú þarf að uppræta í hinu myrka Seðlabankahúsi og setja hina misvísandi svörtu kennslubók með þessar villukenningar, sem enn virðist notuð þar innan luktra dyra, niður í dýpstu og öruggustu geymslu í kjallara Seðlabankahússins þar sem engir starfsmenn komast í hana. Þar verði hún einungis til sýnis síðar meir til söguskýringa á þeirri plágu sem hún og hennar líkar orsakaði.
Starfsmennirnir verða nú að opna augun og draga tjöldin frá dökkum rúðum á skrifstofum sínum í sínum myrka vinnustað og gá til veðurs í hinu raunverulega íslenska efnahagslífi og fara að beita hyggjuviti sínu og skynsemi sem þeim var gefin í vöggugjöf eins og öðrum Íslendingum, sem reyna nú samviskusamlega af fremsta megni að leita uppi handbærar krónur til að borga okurvextina sem kveðið er á um í þessu húsi. Í besta falli er einhver afgangur eftir hjá fólki til að kaupa mat fyrir; ennþá.

Ég bendi háttvirtum starfsmönnum á að líta t.d. út um frádregna glugga á norðvestur hlið hússins, en þeim til upplýsingar gefur þar á að líta dæmi um rústir góðrar trúar og bjartsýni eftir þær fjárhagslegu hamfarir sem riðið hafa yfir þjóðina undanfarið ár. Þar blasir við sýnishorn af þeim stirðnandi efnahagsveruleika sem við er að eiga.
Reyndar sýnir það dæmi enn fáránlegri rökleysu, vegna þess að af öllum málum sem úr var að velja til að láta leifarnar af fjármagni ríkis og borgar í var tónlistarhús væntanlegra tónleikagesta valið, en ekki t.d. aðgerðir til að rétta við stöðu almennings eða draga úr skerðingum til menntamála; Síðan er spurning hvort íslenskur almenningur komi til með að geta sótt það með erlendum gestum sínum þegar þar að kemur, en það er nú önnur saga.

En, áfram með forsíðustórfréttina í Fréttablaðinu í dag: Þar er sem sé haft eftir hinum uppljómaða og endurleysta fyrrverandi bankastjóra að það sem þurfi að gera í efnahagsstjórn Íslands sé m.a. að afnema verðtryggingar, lækka stýrivexti og breyta lánum í erlendri mynt í krónur. Þarna ratast honum satt orð í munn og sannast hér hið fornkveðna að fátt er svo með öllu illt að ekki boði nokkuð gott! Þegar meira að segja úthúðaður fyrrverandi bankastjóri, reynslunni ríkari, sér sannleikann í þessum málum,  ásamt sauðsvörtum og þrautpíndum almúganum, þar á meðal skynsömum bloggurum og pistlahöfundum sem lifa í hinum raunverulega íslenska veruleika, þótt sýndarveruleiki sé, en ekki í staðleysu kennslubókardæmis Seðlabankans, þá hlýtur eitthvað að vera til í þessu.

Lofsvert framtak

Þetta lýsir framsýnni uppbyggingarstefnu í framkvæmd. Þökk sé aðstandendunum.

Svona aðgerðir eru vel til þess fallnar að byggja upp vistvæn gildi hjá upprennandi kynslóðum landsins og vekja hjá þeim tilfinningar fyrir verðmæti þess sem slíku, þar á meðal ósnortinni náttúru, og nauðsyn á þess háttar umgengni um það sem hefur sjálfbærni að leiðarljósi. Ekki veitir af því.
Það er þó ekki síður gott sjálfra þeirra vegna persónulega, að þau öðlist slíka reynslu og þekkingu við eigin skynjun fremur en bara af afspurn.

- Eða, eins og ég orti í texta við lagið "Landið sem lengi var" á plötunni minni Kveikjur (sbr. afrit í tónspilaranum á bloggsíðunni minni):

"Þá börnunum okkar við bjóðum stað,
þar sem bergmálar aldanna kyrrð.
Þeim ómetanlegt er að upplifa það,
sem ósnortið kom úr ára firð."

Lifið heil!

Vaxandi vinsældir náttúrulegra leiksvæða

Frum-Gerendum í bankahruninu og Leiksoppum þeirra enn ruglað saman

Hér er enn verið að drepa sannleikanum á dreif með því að saka almenning í góðri trú um vera valdan að bankahruninu á Íslandi en ekki hina raunverulegu upphafsmenn og gerendur í þeim hildarleik. Þetta er dæmi um að hengja saklausan bakara fyrir sekan smið af hlutdrægum ástæðum. Frum-gerendur í orsök bankahrunsins og lánaóráðsíunni í aðdraganda þess eru annars vegar bankaráðsmenn og stjórnendur einkabankanna þriggja, sem féllu óhjákvæmilega og fyrir rest skyndilega vegna ákvarðana og ráðstafana þeirra, og hins vegar erlendu bankarnir sem lánuðu íslensku einkabönkunum ómældar upphæðir til að fjármagna þessa feigðarstefnu þeirra. Um það hef ég fjallað í pistli hér um gerendur í íslenska bankahruninu.

Almenningur hefði ekki "spilað með", eins og látið er liggja að í meðfylgjandi viðtali að sé frumorsök í vandræðum okkar í dag, ef hann hefði ekki haft úr þessu ótæpilega lánsfé að spila árin fram að hruni. Þótt deila megi um "sekt" stjórnvalda sem komu á því regluverki sem fjármálakerfið átti að fara eftir, sem og þeirra eftirlitsaðila sem áttu að hafa virkt eftirlit með fjármálakerfinu, þá var hvorki ríkisstjórn né fjármálaeftirlit í því að lána einstaklingum fyrir kaupum á íbúð og jeppa svo dæmi sé tekið. Það voru bankarnir sem ákváðu að gera það og gerðu það hressilega.
Það var þó aðeins brot af því sem fyrirtæki eigenda bankanna og (tengd) fyrirtæki fengu að láni hjá bönkunum til fjárfestinga m.a. erlendis.
Núna karpa svo örþreyttir Alþingismenn um það hvort íslenskir skattgreiðendur hafi í reynd verið með bakábyrgð á hluta útlána bankanna, þar sem látið hafi verið að því liggja gagnvart erlendum lánveitendum af hálfu a.m.k. eins bankanna.
Þótt bílstjórar hafi fengið ökuleyfi þá er ekki þar með sagt að þeir megi skaða sjálfa sig eða aðra í umferðinni, svo hliðstæða sé nefnd.

Ef hins vegar tala á um "klapplið" með þessum ósköpum í aðdraganda hrunsins ætti fyrst og fremst að beina spjótum að þeim aðilum sem komu þessu regluverki á og eftirlitsaðilum þess, sem báðir horfðu aðgerðalitlir eða "meðvitundarlausir" á kerfið vinda upp á sig þangað til enginn réð við neitt.
Reyndar hefur sá grunur læðst að manni að margir, ekki síst stjórnmálamenn, hafi ekki borið nægilegt skynbragð á það sem var að gerast, sem þeim var þó treyst til að sjá um, og lifað þannig í sæluástandi þekkingarleysis þangað til lánleysi bankanna og þrot kom loks fram í dagsljósið við skyndilega framlagningu ríkisstjórnarinnar á frumvarpi til neyðarlaga varðandi bankainnistæður sparifjáreigenda s.l. haust og er hæstvirtur forsætisráðherra klikkti út með því að biðja Guð að hjálpa andvaralausri íslensku þjóðinni. Þar virtust veraldlegar stofnanir ekki duga til.
Margir segja að þær dugi ekki enn fyrir almenning, aðeins fyrir "fámenning"! Kannske voru sumir á Austurvelli í dag sumpart að mótmæla þeirri stöðu mála.

Aðsúgur að Hannesi Hólmsteini

Hinir illa stæðu styrkja hina vel stæðu í hruninu

Ótrúlegt, en þannig er það einfaldlega. Gallinn er hins vegar sá að þeir geta það ekki til lengdar þótt þeir fegnir vildu af gæsku sinni gagnvart landi og lýð!

Hinir ofurháu vextir sem nú tíðkast valda því að þeir sem skulda, bæði einstaklingar og fyrirtæki, greiða af veikum mætti þeim sem eiga skuldakröfur og peninga í banka há laun í formi okurvaxta og verðbóta. Viðbrögð í fjármálakerfinu, sem stjórnað er af opinberum aðilum og sem greidd eru laun sem þjónum almennings af almenningi, hafa verið að þessu leyti öfugsnúin og almenningi andstæð.

Mörg rök eru tínd til til að verja hávaxtastefnuna, oft með fræðilegu ívafi, sem almenningur skilur ekki. Slíkum málflutningi fylgir oft hroki sem gerir lítið úr almenningi þannig að honum er orða vant. Almenningi er talin trú um að það sé eðlilegt að hann borgi viðbótarálögur á þessum grunni sem í raun eru óréttlátar.

Það sem upp úr stendur er að hávaxtastefnan er að drepa í dróma þá sem skulda, sem er drjúgur hluti þjóðarinnar og flest fyrirtæki landsins. Með þessum hætti er þeim gert ómögulegt að standa við upphaflegar skuldbindingar sínar er til lengdar lætur; Í staðinn er byrðin sífellt þyngd á grundvelli brostinna forsendna varðandi verðtryggingar.
Upphaflegar skuldbindingar kváðu ekki á um að skuldarar tækju á sig afleiðingar hruns á bankakerfi landsins. Nú er því ekki sanngjarnt að skuldir skuldaranna snögghækki um það sem nemur gengisfalli krónunnar vegna bankahrunsins og þar af leiddri verðbólgu og að eignir kröfueigendanna snögghækki á móti sem því svarar.
Þar að auki var peningainnistæðum þeirra einstaklinga sem áttu sparifé í bönkum bjargað með lagasetningu þannig að þeir töpuðu ekki fé sínu. Hvers vegna eiga skuldararnir einir hins vegar að taka á sig afleiðingar rosaverðbólgu með þessum hætti?

Ég endurtek: Hávaxtastefnan er að saxa niður efnahagslíf Íslendinga með því að bæta sífellt í skuldavafningana um einstaklinga og fyrirtæki. Það er sama hversu "góð" rökin eru fyrir þessari stefnu. Þetta er einfaldlega það sem blasir við. Ef fram fer sem horfir þá mun á endanum enginn vera hér eftir af íslenskum skattgreiðendum til að greiða laun þeirra sem halda þessari stefnu til streitu.
Ef framleiðslukerfi landsins lamast þá verða peningainnistæður fjármagnseigenda ekkert annað en tölur í tölvu og kröfur skuldaeigenda verðlausir pappírar eins og hlutabréf í gjaldþrota fyrirtækjum. Hvað gera stjórnvöld og þeir þá? - Er ekki augljóst að komast þarf hjá slíku ástandi?

Ísland er að öðlast mikilvægari sess en það hefur nokkurn tímann haft vegna legu sinnar og auðlinda, enda bíður fjöldi ríkja allt umhverfis landið sem hugsa sér gott til glóðarinnar að komast til áhrifa á Íslandi með einum eða öðrum hætti.
Það er ógæfa Íslands ef stjórnmálamenn landsins átta sig ekki á því en láti í staðinn blekkjast til að trúa því að samningsstaða Íslands sé slæm. Við þurfum á fleira fólki að halda sem hugsar eins og Einar þveræingur forðum. Ætli allir Alþingismenn hafi heyrt um framsýni og visku hans?
Skurnin á fjöreggi íslensku þjóðarinnar er orðin óhugnanlega þunn.

Nútímalíf eftir dauðann

Það er nú ekki nýtt að menn lifi eftir dauða sinn, reyndar með ýmsum hætti, og ætti fólki að detta í hug nærtæk dæmi. Orð og gjörðir genginna manna geta lengi lifað með eftirlifandi fólki og þeim sem á eftir koma. Hitt er sjaldgæfara að hinir dánu líkamnist fyrir augum lifandi manna;

Vonandi og væntanlega verður snjöllum fréttariturum nútímans ekki skotaskuld úr því að komast að hinu sanna í málinu um poppgoðið Jackson og draga upp mynd af því sem trúa má, svo að áhugasamir fái vísbendingar um hvort þeir geti haldið áfram að hneykslast á lifandi goði eða tigna horfið goð.

Jackson lifandi?

Siðferðisleg viðhorf óbreytt frá því fyrir hrun?

Mér finnst afar líklegt að kröfuhafar geti bent á færa stjórnendur og starfsmenn sem þeir treysta til að vinna vinnuna sína sem þeir eru ráðnir til, án þess að þurfi að múta þeim sérstaklega eins og hér virðist vera boðið upp á. Ég er sammála Vilhjálmi um að það augljósa atriði að umrædd "launakjör" eru algjör firra. Það ber frekar að líta á þetta sem lélegan og óviðeigandi brandara í stöðunni.
Ef mönnunum er alvara hlýtur að mega kalla það algjöra veruleikafirringu. Ætti samskonar firring og kom bankanum í þrot að koma honum á réttan grunn aftur? Sams konar mat á "góðum" fjárfestingarkostum?

Hljómar eins og fjárkúgun

Leikur raunveruleikinn á talsmenn hávaxtastefnunnar?

Því er haldið fram sem rökum fyrir háum vöxtum hér að þeir séu fallnir til þess að laða að erlent fjármagn og halda því sem fyrir er kyrru hérlendis. Þetta eru kennslubókakenningar sem því miður virka ekki á Íslandi nú um stundir.

Seðlabankinn hefur haldið uppi landeyðandi vaxtastefnu undanfarið og er enn að. Svo virðist sem þessi stefna virki ekki allskostar vel. Fréttir af fjölda gjaldþrota fyrirtækja og hörmulegum greiðsluerfiðleikum heimila, afleiðingum þeirra og slæmum horfum á þeim vettvangi og fólksflutningar úr landi eru sterkar vísbendingar um það. Það eru því illyrmislegar hliðarverkanir af þessari stefnu, svo ekki sé fastar að orði kveðið.

Hávaxtarökin eru ekki trúverðug í ljósi þess, að ég held að þurfi eitthvað meira en bara háa vexti í þessu fjárhagslega volaða landi til að halda innistæðum útlendinga hér kyrrum í landinu ef, eða þegar, gjaldeyrishöftin verða afnumin eins og áformað er í haust. Þeir hafa brennt sig illa á bankahruninu.

Ég bar fram þá spurningu á blogginu hér í júlí s.l. hvort viti bornir menn héldu virkilega að hinir erlendu fjármagnseigendur vilji ótilneyddir geyma peningana sína áfram hérlendis þótt á okurvöxtum sé! Ekki taldi ég það líklegt. Bresk skoðanakönnun meðal 60 stærstu fjármálafyrirtækja nú nýverið sýnir að nákvæmlega þetta er viðhorf erlendra fjárfesta, a.m.k. þar! Í dúr við það eru nýjar upplýsingar um stórskaðaða ímynd Íslands erlendis.
Einnig fjallaði ég um mismunandi forsendur fyrir tiltekinni virkni og óvirkni stýrivaxta í pistli hér í maí s.l.
Frosti Sigurjónsson bendir á harða gagnrýni á hávaxtastefnu Seðlabankans í bloggi sínu með tilvitun í grein Ragnars Þórissonar í Morgunblaðinu í dag. Margir aðrir hafa gagnrýnt hávaxtastefnuna og ber allt að sama brunni.

Þótt sárt sé að ganga gegn almennum hagfræðikenningum fræðimanna á þessu sviði verður svo að vera þegar sýnt er að þær eiga ekki við í tilteknu hagkerfi þar sem aðstæður og virkni passa ekki við forsendur viðkomandi almennu kenninga. Nær væri þá að þróa og halda á lofti kenningum sem eiga betur við slíkar aðstæður.
Kenningaleg rök fyrir háum vöxtum á Íslandi núna segja m.a. að fjárfestar ættu að sjá sér hag í því að halda fé sínu kyrru á Íslandi, en málið er að þeir vilja það einfaldlega ekki af öðrum ástæðum! Þeim finnst það ekki áhættunnar virði auk þess sem þeir hafa ekki ráðstöfunarrétt yfir fé sínu vegna gjaldeyrishaftanna. Það er ekki torskilið.
Enn og aftur: Þess vegna duga ekki okurvextir einir sér á Íslandi núna í þeim tilgangi. Það eru gjaldeyrishöftin sem halda inneignum útlendinga hér núna en ekki hinir háu vextir.

Hins vegar færir hávaxtastefnan þeim sem eiga fé inni í bönkunum háa inneignarvexti, sem eru í reynd blóðpeningar sem millifærðir eru með harðri hendi frá örvæntingarfullum einstaklingum, fjölskyldum og fyrirtækjum sem skulda lán á enn hærri vöxtum og verðbótum vísitalna og gengis í ofanálag.

Er í þessu ljósi hægt að segja að hefðbundnar aðferðir Alþjóðagjaldeyrissjóðsins sem hernámslið hans og talsmenn hérlendis staglast á (e.t.v. gegn betri vitund) og þáttur hans í að halda uppi vaxtaokrinu séu uppbyggilegar fyrir Ísland og almenning í landinu? Fjarri fer því!
Fyrir hverja er þá slíkur úlfur í sauðagæru að vinna hér á landi í reynd?
(Vísbending: Hverjir og hvaða lönd stjórna sjóðnum?)

Gæti Fjármálaeftirlitið lært af Landhelgisgæslunni?

Ja, þétt og slungið er kerfið! Að sigta út minnstu einingu fiskveiðiflotans, smábát með handfæri, um leið og eitthvað út af ber; í öllum þessum skipafjölda! Og ekki nóg með það, heldur líka hirða hann upp strax við meintar misgjörðir.
Spurning er hvort Fjármálaeftirlitið gæti ekki lært eitthvað af þessu eftirlitskerfi til að koma í veg fyrir óæskilegar handfærslur í fjármálakerfinu eða stöðva þó það væri nú ekki nema eitt þorskígildi á rangri leið þar! Að maður tali nú ekki um milljarða! Einn milljarður ætti að sjást betur en eitt þorskígildi. Það munar líka meira um einn milljarð en einn þorsk.
Ja, skrýtnar voru áherslurnar í þessu þjóðfélagi.

Er kannske hér með komin hugmynd að því hvernig nýta mætti Landhelgisgæsluna betur, í stað þess að leggja hana niður?

Það hefði svo sannarlega ekki veitt af góðri "landhelgisgæslu" í aðdraganda einkabankahrunsins íslenska. Ekki síður núna, þótt þar séu reyndar komnir nýir sópar sem taka starf sitt alvarlega. Þeir mættu að skaðlausu tékka á aðferðum landhelgisgæslunnar, grundvallarlega séð!

PS. Þetta er ekki brandari!

Handfærabátur staðinn að meintum ólöglegum veiðum