Landbúnaður til landvinninga

Tilefni er til að óska nýjum formanni Bændasamtaka Íslands, Sindra Sigurgeirssyni bónda í Bakkakoti Borgarfirði, velfarnaðar í því mikilvæga embætti.

Við tekur það verkefni að sýna fram á að íslenskar landbúnaðarvörur standist íslenskar og alþjóðlegar kröfur um gæði og uppruna og hafi sérstaka sérstöðu á alþjóðlegum markaði að teknu tilliti til gæða og verðs þannig að þær séu því samkeppnisfærar á verði sem færir íslenskum bændum og efnahagslífi arð og blóm í haga - og Íslendingum og útlendingum góðan mat á disk.

Sindri formaður Bændasamtakanna

Um lýðskrum og lánaleiðréttingar

Margir andstæðingar afnáms verðtryggingar og leiðréttingar stökkbreyttra verðtryggðra lána hafa uppi svipaðan málflutning og kemur fram í grein sem Jón Steinar Gunnlaugsson lögfræðingur skrifar undir yfirskriftinni „Lýðskrum“ í Morgunblaðinu í dag, 5.3.2013 s. 19.

Í greininni er talað gegn hugmyndum um „niðurfellingu eða lækkun“ skulda. Hvergi er verðtrygging lána nefnd beint á nafn, heldur það að eðlilegt sé að lánveitendur vilji „fá jafnvirði lánsins endurgreitt sem og einhverja vexti“. Hér virðist þó greinarhöfundur beina spjótum sínum m.a. gegn hugmyndum um leiðréttingu stökkbreyttra verðtryggðra lána sem sumir stjórnmálaflokkar hafa sett á stefnuskrá sína meðal annarra mála.

Í fyrsta lagi forðast lögfræðingurinn að ræða ástæður krafna þeirra lántakenda sem sitja nú uppi með stökkbreyttar upphæðir verðtryggðra lána.

Við hrunið og aðdraganda þess árið 2008 varð alvarlegur forsendubrestur varðandi verðtryggð lán við það að vísitala sú sem verðtryggð lán hafa miðað við snögghækkaði og langtum meira en lántakendur óraði fyrir er þeir tóku lánin, enda vissi almenningur ekki að bankahrun væri í aðsigi með tilheyrandi gengisfalli íslensku krónunnar og verðbólgu. Þrátt fyrir þennan forsendurbrest við hrunið og við gjaldþrot bankanna í október 2008 var verðtryggingarvísitalan ekki tekin úr sambandi heldur leyft að hækka höfuðstól verðtryggðra lána í samræmi við stökkbreytingu vísitölunnar eins og ekkert hefði í skorist. Fyrir þá vanrækslu verður ríkisstjórn Jóhönnu Sigurðardóttur að svara, en það er önnur saga.

Málið snýst um að leiðrétta þessa oftöku lánveitenda í formi hinna reiknuðu verðbóta sem bætt var við höfuðstól lána, peningaupphæðir sem lántakendur höfðu aldrei fengið úr höndum lánveitenda; Upphæðir sem ekki voru tilteknar í lánasamningum. Maria Elvira Méndez Pinedo, doktor í Evrópurétti, hefur haldið því fram að þetta standist ekki lög og er að skilja á fréttum að það sé til formlegrar athugunar.
Auk forsendubrests fyrir verðtryggingu lánanna við hrunið kemur einnig til siðferðisbrestur ef ofteknar verðbætur verða ekki leiðréttar, en það er enn önnur saga.

Kjarninn í ábendingum lögfræðingsins er að standa skuli við gerða samninga, en í ljósi ofangreinds er spurning um hvað raunverulega var samið. Var það vitund og vilji lántakenda að taka á sig afleiðingar náttúruhamfara eða ígildi þeirra í formi stökkbreyttra verðbóta sökum hruns bankakerfis landsins?

Í öðru lagi gefur lögfræðingurinn sér forsendu sem á ekki við að öllu leyti. Hann heldur því fram að þeir sem vilji að hið opinbera hlutist til um „niðurfellingu eða lækkun“ skulda hjá lántakendum sem „vilja losna undan skuld sinni eða fá lækkun á henni“ séu í raun „að biðja um að einhverjir aðrir, sem áttu engan þátt í lántökunni og nutu einskis af lánsfénu, borgi skuld hans eða hluta hennar“.

Þarna hleypur lögfræðingurinn eins og aðrir sem þannig tala yfir einn afgerandi aðila í umræddum lánamálum, þ.e. lánveitendur. Við hrunið og eftir stökkbreytta hækkun verðtryggingarvísitölunnar í kjölfar þess héldu lánveitendur áfram að reikna verðbætur samkvæmt henni og hækka lánaskuld lántakenda tilsvarandi í bókhaldi sínu og á greiðsluseðlum greiðenda. Þá voru verðbæturnar færðar lánveitendum til tekna í bókhaldi þeirra og lántakendum til skuldar.

Málið snýst um að bakfæra þessar ofreiknuðu tekjur af tekjureikningum lánveitenda og samtímis lækka skuldastöðu lántakenda þar tilsvarandi á móti.
Þeir sem „borga“ þannig fyrir leiðréttingu hinna stökkbreyttu verðtryggðu lána eru því þeir sömu sem upphaflega fengu tekjurnar af hinni ofreiknuðu verðtryggingu. Þeir væru að skila ofreiknuðu fé.

Það er því verið að róta upp moldviðri með því að halda því fram að lántakendur vilji að „einhverjir aðrir“ en lánveitendur borgi umræddar verðbótaleiðréttingar.

Þá sem taka undir réttmætar leiðréttingakröfur skuldara verðtryggðra lána ætti því fremur að flokka með hópi hinna réttsýnu, mönnum samfélagssátta, heldur en lýðskrumurum.

Jón Steinar: Lýðskrum

Réttlátara greiðsluþátttökukerfi fyrir lyfjakostnað sjúkratryggðra

Þetta er löngu tímabær lagabreyting til hins betra varðandi greiðsluþátttöku hins opinbera í lyfjakostnaði sjúkratryggðra, sem hér er fjallað um í örstuttri viðhangandi frétt.

Hið nýja fyrirkomulag, sem taka á gildi í maí n.k., leiðir til réttlátara niðurgreiðslukerfis fyrir lyf. Dregur það dám af t.d. greiðsluþátttökukerfinu í Danmörku, en reynslan af því er löng og góð.

Í gamla kerfinu var sjúklingum mismunað eftir sjúkdómum sem er fyrir neðan allar hellur.

Sjá má hvernig nýja kerfið virkar að því er varðar skiptingu lyfjakostnaðar milli sjúkratryggðra einstaklinga og Sjúkratrygginga Íslands á t.d. vefsíðu Lyfjavers (sbr. almennar upplýsingar á http://www.lyfjaver.is/greiðsluþátttökukerfi og reiknivél fyrir útreikning dæma um framvindu lyfjakostnaðar yfir árið á http://www.lyfjaver.is/reiknivel/greidsluthatttaka/reiknivel ).

Einnig má sjá dæmi um skiptingu lyfjakostnaðar milli aðila í nýja kerfinu á vef Sjúkratrygginga Íslands, sbr. http://www.sjukra.is/lyf-og-hjalpartaeki/lyf/nytt-greidsluthatttokukerfi-vegna-lyfja-i-vaentanlegt/

 

Greiðsluþátttöku lyfja breytt í maí

Bifröst á skýi minninganna

Alltaf er jafn hressandi að sjá þessa mynd af Bifröst sem hefur verið tekin áður en hryllilega spanskgrænuklessu-steinkassabyggingin var reist fyrir framan gamla skólann og útsýnið þar með tekið frá honum og umhverfinu sem hér sést í forgrunni rústað. Sömuleiðis hvarf gamla heimsýnin að Bifröst með þessa fallegu byggingu í forgrunni þegar ekið er upp Norðurárdalinn áleiðis þangað. Það var ekki einu sinni reynt að hafa nýbyggingarómyndina í sama eða svipuðum stíl og þá gömlu t.d. með hallandi þaki og sömu litum. Það er nú svo.

En, til fyrirmyndar er hjá núverandi stjórnendum skólans að leitast við að minnka sóun á pappír og bleki. Mætti ég svo minna á að e.t.v. nýtist MS Office 365 OneNote-kerfið til vistunar og flokkunar á "útprentunum" í stað þess að prenta skjöl og töflur úr Office á pappír; Og vista minnisatriði á SkyDrive, á "Skýi minninganna".

 

Prenta 75 þúsund færri blaðsíður

Frábært framtak á Blönduósi

Þetta eru ánægjulegar fréttir sem berast úr hvamminum fagra. Þarna er fyrrum kostnaði breytt í tekjulind. Ég er handviss um að fleiri slík tækifæri leynast ef vel er að gáð og hugsað út fyrir kassann og út fyrir gamla farið.

Gamli bærinn er alltaf flottur með gömlu kirkjuna og Helgafell í forgrunni.
PS. Ég vona að ekki sé búið að eyðileggja og farga innviðum kirkjuhússins, súlunum og milligólfinu og kórnum - né heldur prédikunarstólnum.

Fitan auðlind en ekki vandamál

Skýr skilaboð á báða bóga

Þessi nýja skoðanakönnun rennir frekari stoðum undir vísbendingar könnunar MMR um daginn að Framsóknarflokkurinn er í stórsókn með því að væntanlegir kjósendur lýsa yfir kröftugum stuðningi sínum við stefnu flokksins. Eðli málsins samkvæmt er það engin furða fremur en fyrri daginn. 
Málefnin sem þar koma fram og samþykkt voru á landsfundi flokksins nýverið eru greinilega efst á blaði í huga fólksins að öllu samantöldu.

Samtímis þessari traustsyfirlýsingu við stefnu Framsóknarflokksins fellir fólkið dóm sinn yfir kafloðinni og tortryggilegri stefnuyfirlýsingu Sjálfstæðisflokksins í þessum afgerandi málum og ýmsum þverstæðum í framboði hans eins og málin standa þar á bæ. Ýmsir áberandi þingmenn og frambjóðendur efst á blöðum þar hafa lýst yfir andstöðu sinni  við að hrófla við verðtryggingu lána án þess að hafa verið leiðréttir af yfirstjórn flokksins. Það er allrar athygli vert! Þeir og yfirstjórn flokksns virðast því ekki skynja hvað klukkan slær núna. Þetta skynjar fólk vel. -

Stefnan verður að vera skýr og afdráttarlaust og sett fram með trúverðugum og samstilltum hætti af heilindum. Það hefur Framsóknarflokkurinn og skynjað í aðdraganda landsfundar síns og í frágangi á stefnuskrá sinni þar. Undirtektir í umræddum skoðanakönnum benda greinilega til þess að þetta er það sem stór hluti kjósenda vill og enn fleiri eru að vakna til vitundar um samhljóm stefnu Framsóknarflokksins við hagsmuni fólksins í landinu núna.

Hér er um að ræða skýr skilaboð á báða bóga.

Fylgi Sjálfstæðisflokksins minnkar

Framsókn í framsókn og engin furða

Engin furða er að samkvæmt þessari nýjustu könnun MMR stekkur Framsóknarflokkurinn enn hærra í fylgi og mælist nú með vel yfir 23 % fylgi samkvæmt henni.

Engin furða er að ríkisstjórnarflokkarnir og taglhnýtingar þeirra halda áfram að dala í heild og að ekki virðist enn ætla að daga hjá nýjum framboðum.

Enn er það heldur ekki furða að Sjálfstæðisflokkurinn  missir mikið fylgi, en hann er orðinn kvefaður og loðinn í yfirlýsingum sínum um afnám verðtryggingar og leiðréttingu á stökkbreyttum og forsendubrostnum lánum og fleiri atriðum til að létta "umsátursástandinu" af heimilum og fyrirtækjum landsins, eins og formaður Framsóknarflokksins skilgreindi pólitík stjórnarflokkanna á þessu kjörtímabili svo hnyttilega í stefnuræðu sinni á landsfundi flokksins fyrir viku síðan.
Sjálfstæðisflokkurinn, eða að minnsta kosti "hinn gamli og góði" kjarni hans, mun þó örugglega draga þá ályktun af þessu að þau raddbönd hans, sem tala gegn afléttingu verðtryggingar og leitast fyrst og fremst við að verja hagsmuni fjármagnseigenda á kostnað annarra, þarf að stilla svo þau verði í samhljómi við tilraunir flokksins til að ná til hugsandi almennings sem gerir sér grein fyrir að við óbreytt verðtryggingarkerfi verður ekki unað lengur.

Framsókn bætir enn við sig fylgi

Frábær ræða formanns Framsóknarflokksins

Sigmundur Davíð Gunnlaugsson formaður Framsóknarflokksins hefur nýlokið sérlega efnismikilli, hnitmiðaðri og áhrifamikilli ræðu sinni.

Ræðuna flutti hann fumlaust og blaðlaust undir mikilli andakt viðstaddra og fjarstaddra. Hann vissi hvað hann ætlaði að segja og hvað þurfti og þarf að segja við flokkssystkini sín og íslensku þjóðina núna þar sem hún húkir undir úrræðaleysi núverandi ríkisstjórnar á mörgum sviðum.

Sigmundur benti rökfastur á hvar núverandi ríkisstjórn hefur mistekist hrapallega við stjórn landsmálanna og kastað dýrmætum tækifærum á glæ á kjörtímabilinu. - (Tækifæri sem segja líkja má við síldardauðann í Kolgrafarfirði nýverið þar sem vannýtt síldiin liggur dauð og eins og hráviði í fjöruborðinu. - aths. ritara)

Sigmundur benti einnig og ekki síður á hvað þarf að gera í stöðunni til að rétta kúrsinn af og hvaða viðhorf þarf að blása þjóðinni allri í brjóst, sem er að trúa á sjálfa sig og framtíð sína, fremur en hið gagnstæða sem líðandi úrtölutímabil hefur einkennst af. 

Þetta er sannkallaður málflutningur til framsóknar fyrir íslenskt efnahagslíf og íslenska þjóð. Heyr! 

 

„Skjaldborgin sneri öfugt“

Veiða síldina?

Af hverju er síldin ekki veidd áður en hún fer sér að voða í veiðigildrunni í Kolgrafarfirði?

Lítil er spurningin, en er eitthvað um stórgóð svör? (önnur en að það sé ekki hægt!)

Keppst við að bjarga verðmætum

Persónulegur smekkur um Eurovision-úrslit

Í Eurovision-forkeppninni í Svíþjóð 1973 fóru tveir ljóshærðir og stæðilegir piltar með meðalsítt hár með nauman sigur af hólmi með hæg-þungu og væmnu ballöðu-lagi "Sommaren ..." (eitthvað svoleiðis). 

Ég var þvílíkt svekktur yfir þessum úrslitum fyrir mína hönd og Svíþjóðar og það kom (mér) mjög á óvart að þeir og lag þeirra var valið fram yfir fjörugt lag sem maður greip strax við fyrstu hlustun, en það var lagið "Ring, ring" flutt af tveimur óþekktum piltum og tveimur stúlkum (a.m.k. í Danmörku þar sem ég dvaldist þá og fylgdist vel með hinum vikulegu Top 20 með Jörgen Mylius og Dansktoppen í DR). Önnur stúlkan, síð-ljóshærð, var kasólétt, en það hefur e.t.v. ekki skipt máli. Hvað um það, að ári liðnu (1974) sigruðu þau fjórmenningarnir síðan sömu keppni verðskuldað með lagi sínu "Waterloo", efld að afli. Aðalkeppnina tóku þau svo með húð, klæðnaði og hári, þar sem þau komu, sungu og sigruðu. Flestir ættu að skilja hvers vegna. Þetta var smella-hópurinn ABBA! 

Þessi lagasaga hvarflaði að mér þegar óvænt úrslitin voru kunngerð í gærkveldi um sigurlag Íslands sem framlag til Eurovision-keppninnar í ár. Þau finnast mér furðuleg (auðvitað bara smekksatriði hjá mér) í ljósi þess að mér finnst keppinauturinn á lokasprettinum, lagið "Ég syng", margfalt líflegra og meira grípandi en hitt og ekki eins leiðigjarnt. (Burtséð frá ýmsum fleiri flutningslegum atriðum sem vissulega skipta máli). Hliðstæðan við sigur keimlíkrar einsskiptis ballöðu sænsku piltanna yfir langlífu stuðlagi ABBA 1973 finnst mér sláandi.
Einnig get ég ekki stillt mig um að taka fram að ég átti allt eins von á því að hið mikla og gæsahúðarmagnaða lag Birgittu Haukdal, "Meðal andanna", kæmist í úrslitin og þaðan af lengra ef "fönnið" í laginu "Ég syng" yrði ekki ofan á. Ég hefði verið mjög sáttur við það, enn talandi út frá algjörlega persónulegum smekk auðvitað og að hinum lögunum ólöstuðum.
Það kæmi mér ekki á óvart að "fön"-lagið "Ég syng" og "Meðal andanna" verði langlífari en það sem valið var (af einhverjum) til aðalkeppninnar í vor, en það verður önnur lagasaga.

Sænsku piltarnir tveir frá Svíþjóð sem framar er getið náðu reyndar, furðulegt nokk, 5. sæti í Eurovision-keppninni það ár með enskum texta á lagi sínu, "You are summer", en þá sigraði Luxemborg með "Tu te reconnaîtras" og Cliff Richard var í 3. sæti með "Power to all our friends". (Man ekki einhver eftir því fjöruga stuð-lagi með Cliff? Ég man hins vegar ekkert eftir sigurlaginu sem var hæggengt, dapur-angurvært og dramatískt í dæmigerðum "Mið-Eurovískum" stíl þess tíma en flutt af góð-kröftugri söngkonu í rauðum síðum kjól. Cliff var reyndar líka í rauðri skyrtu!).
Það er því ekki með öllu vonlaust að hæægvirk sykurlöððrandi ballaðan frá Íslandi komist í efri hluta úrslitalistans í Eurovision á sænskri grundu í vor.  

En, að sjálfsögðu óska ég sigurlaginu nú velfarnaðar og aðstandendum þess og góð-kröftugum söngvara þess til hamingju. Það er ekki spurning. Það er næsta víst að söngvarinn á gott sönglíf framundan. 

„Ég á líf“ verður framlag Íslands