Andlegri getu opinberra starfsmanna hrakar - í Bretlandi

Takið eftir því að niðurstaða umræddrar rannsóknar um að andlegri getu fólks hraki eftir fertugt á einungis við um opinbera starfsmenn. 
Fram kemur að rannsóknin hafi einungis tekið til opinberra starfsmanna en ekki annarra, svo sem hugsandi fólks í lífsbaráttu, frumkvöðla, einstaklinga með eiginn rekstur, verktaka og fólk almennt í einkageiranum sem er ennþá meirihluti starfandi fólks í þjóðfélaginu, listamenn og aðra hugvitsmenn sem þurfa að beita hugarafli sínu sér til uppihalds og til að komast af.

Af rannsókninni er ekki hægt að álykta að öðrum en opinberum starfsmönnum hraki andlega með hækkandi aldri  eftir fertugt. Til þess þarf meiri rannsóknir.

Hitt er annað að aðrar rannsóknir hafa leitt líkur að því að eitt af því mikilvægasta sem hægt sé að gera til að seinka "eðlilegri" ellihrörnun (aldraðs) fólks andlega séð sé að halda huga þess sem mest  uppteknum, t.d. með samtölum og upprifjun gamalla minninga með fjölskyldunni og hvers kyns andlegri iðju og fyrirhöfn.

Ef til vill vantar eitthvað á að huga opinberra starfsmanna í Bretlandi sé séð fyrir nægilega mikilli iðju og hugarstarfsemi við þau störf sem þeir eiga að sinna fyrir þjóðfélagið; Að það gæti e.t.v. verið hluti skýringar á báglegu ástandi starfsmannanna.

Eðlileg spurning er þá hvort þessi kvilli fyrirfinnist meðal opinberra starfsmanna í fleiri löndum þar sem þannig kann að hátta til.
Gæti t.d. aðgerðaleysi, sinnuleysi og þögn opinberra starfsmanna varðandi skilgreind hlutverk sín, þar sem slíkt kemur í ljós, verið vísbending um það? 

Andlegri getu hrakar eftir fertugt

Fyrirbyggjandi eftirlit eða eftir-lit þegar skaðinn er skeður?

Það blasir auðvitað við hverjum heilvita manni að svona eftirlit, eins og Matvælastofnun á að hafa með höndum varðandi áburð, þarf að vera fyrirbyggjandi; Enda er kveðið á um það á verkefnalista stofnunarinnar, sbr. neðar.

Það er til lítils að taka sýni af áburði þegar hann er kominn í dreifingu á tún í sveitum eða greina sýni eftir á þegar áburðurinn er kominn á tún og jafnvel búið að slátra og éta búfénað sem át grasið og heyið af viðkomandi túnum og fólk búið að neyta meintra eiturefna í kjötafurðunum.

Sýni þarf að taka og greina áður en áburðurinn fer í dreifingu, alveg eins og háttar til um greiningu og athugun lyfja fyrir menn og dýr hjá Lyfjastofnun áður en lyfin fá markaðsleyfi og fara í sölu hérlendis.

Ekki ætti að vera erfiðara að hafa eftirlit með innflutningi á áburði heldur en kjötvörum, nema síður sé!

Það sem maður spyr sig um er hvort þetta meinta aðgerðaleysi, um að stöðva ekki sölu og notkun hins meinta eitraða áburðar og þagnar um málið í kjölfarið samkvæmt fréttum í dag, sé um að kenna einhverjum mistökum hjá Matvælastofnun, og hverjum þá, eða skorti á laga- og regluramma þar að lútandi. Hefur stofnuninni ekki tekist að uppfylla öll gildi sín af einhverjum ástæðum, t.d. "árvekni", sem er tilgreint þar efst á lista?
Skortir e.t.v. líka eftirlit með eftirlitsstofnuninni?

Á vefsetri MAST segir um hlutverk stofnunarinnar:

"Matvælastofnun sinnir stjórnsýslu, eftirliti, fræðslu og þjónustu við sjávarútveg, landbúnað, fyrirtæki og neytendur í þeim tilgangi að stuðla að heilbrigði og velferð dýra, heilbrigði plantna og öryggi, heilnæmi og gæðum matvæla."

Um verkefni MAST segir þar ennfremur:

"MAST vinnur að matvælalöggjöf í samvinnu við ráðuneytið og á þetta við um löggjöf í allri fæðukeðjunni, þ.e. frá heilbrigði og velferð dýra, þ.m.t. sjávarafurða, plöntuheilbrigði, fóðri, vinnslu og dreifingu og þar til matur er borinn á borð neytenda. Stofnunin fer með eftirlit með frumframleiðslu búfjárafurða, sláturhúsum og kjötvinnslum sem þeim tengjast, eftirlit með sjávarafurðum og allt inn- og útflutningseftirlit með matvælum. MAST fer einnig með yfirumsjón með matvælaeftirliti á vegum heilbrigðiseftirlits sveitarfélaga og eftirlit með störfum dýralækna sem veita almenna dýralæknaþjónustu. Einnig fer stofnunin með fóðureftirlit og önnur verkefni eins og sjá má á eftirfarandi lista yfir helstu verkefni MAST".

Hagsmunir bænda og neytenda í húfi

Hver er tilgangurinn með eftirliti Matvælastofnunar?

Þau atriði sem koma fram í fréttinni sem rök Matvælastofnunar fyrir því að stöðva ekki dreifingu áburðar sem talinn er skaðlegur heilsu manna og jafnvel krabbameinsvaldandi eru þvílík steypa að furðu sætir.

Rökleysan í útskýringum MAST fyrir því að stöðva ekki dreifingu áburðarins er yfirþyrmandi:
Svona mengun í áburði "hefði ekki gerst áður" hjá viðkomandi innflytjanda, og að í kjölfar gossins í Grímsvötnum "hefði ekki þótt ábætandi að valda frekari erfiðleikum og hugsanlegum áburðarskorti"!

Felst eftirlit MAST í einhverju öðru en að verja heilsu og hagsmuni neytenda, eða á sjónvarpsfrétt RÚV í kvöld 3.1.2012 um krabbameinsvaldandi efni í áburðinum ekki við rök að styðjast?

MAST upplýsti ekki um mengun

Takk fyrir tónlist Bítlanna

Gleðilegt ár. Það er við hæfi að hefja blogg á nýju ári með athugasemdum um gleðiefni.

Ég vil benda fólki á að hljómsveitin The Beatles átti hvorki meira né minna en 27 lög númer eitt, efst, á helstu vinsældalistum tónlistar í Bretlandi (Reord Retailer) og Bandaríkjunum (Billboard), sbr. plötuhulstur á geisladisknum The Beatles 1, útg. 2000. Geri aðrir betur!!!
Hvað segir það um gæði laganna, útsetningar og flutning, en fyrst og fremst að öllu samantöldu skemmtigildi að mati almennra hlustenda í þessum löndum og þótt víðar væri leitað um heim allan?
Þessi lög og flest önnur með Bítlunum hafa þannig fallið gjörsamlega að tónlistarsmekk meirihluta hlustenda er þau voru gefin út og þar í framhaldi.

Hverjir komast ekki í gott skap og hverjum líður ekki betur á einhvern hátt við að hlusta á t.d. þessi vinsælustu lög Bítlanna? 

Mér sýnist að þeir tónlistarsérvitringar sem hafa tónlistarsmekk í algjörri andstöðu við almenna hlustendur og ofangreinda vinsældalista og tjá sig í þá veru (sbr. nokkrar athugasemdir á bloggi Ómars Ragnarssonar um þessa frétt) megi telja í hópi með hinum mistæka tónlistarspekúlanti Decca sem kom ekki auga á það sem fólst í Bítlunum. Þetta er þeirra persónulega álit og smekkur og sitja þeir uppi með það.

Sem betur fer hafði snillingurinn George Martin upptökustjóri Parlophone og Brian Epstein umboðsmaður, sem "uppgötvuðu" Bítlana eftir að þeir komu bónleiðir en bjartsýnir frá Decca, annan tónlistarsmekk og sem var/er í meira samræmi við vinsældalíkur tónlistar og flytjenda meðal almennings.

Aðdáendur Bítlanna og ómetanlegrar og óviðjafnanlegrar tónlistar þeirra um framtíð alla eru þeim vægast sagt afar þakklátir.

„Maðurinn sem hafnaði Bítlunum“

Skipulegt einelti á sviði túlkandi vísinda?

Frásögn í Morgunblaðinu 4.12.2011, s. 18-21, af málsatvikum í sambandi við ákærur og framkomu meðlima félagsskaparins Vantrúar gagnvart Bjarna Randveri Sigurvinssyni stundakennara við guðfræði- og trúarbragðafræðadeildar HÍ er með ólíkindum. Frásögn af orðbragði sem Vantrúarmenn eru sagðir hafa viðhaft vekur viðbjóð og forundran. Að þetta skuli að hluta til vera háskólamenntaðir menn og kennarar við HÍ í þokkabót gerir mál þetta enn hneykslanlegra. Svo virðist sem eitt af yfirlýstum markmiðum Vantrúarmanna hafi verið að leggja Bjarna "í einelti" með skipulegum hætti; Jafnvel hafi komið til tals að gera það gagnvart öðrum áberandi einstaklingi (s. 20), ungum og nýútskrifuðum guðfræðingi, sem er þó þessu máli óviðkomandi. Í frásögn Mbl. er þarna vitnað í umræður á innri vef Vantrúar. Hvað er eiginlega hér á seyði?

Siðanefnd HÍ virðist hafa tekið stórfurðulega á málinu og ekki verið hlutlaus, að því er virðist vegna persónulegra skoðana einhvers eða einhverra nefndarmeðlima. Formaður nefndarinnar hafi þannig m.a. "lekið" upplýsingum í Vantrúarmenn "um framgang málsins og um afstöðu hinna nefndarmanna" (s. 20). Ragnar Aðalsteinsson hæstaréttarlögmaður, sem Bjarni fékk sér til varnar í málinu, komst svo að orði um meðferð nefndarinnar á málinu að hann hefði "aldrei séð svona illa haldið á málum eins og í þessu tilviki".
Í kjölfar sakfellandi sáttatillögu siðanefndar til guðfræði- og trúarbragðafræðideildar (á tíðum virðist óljóst hvort sakborningurinn sé deildin eða Bjarni), þegar hún spurðist út innan háskólans, tjáði hópur kennara og doktorsnema við HÍ sig um meðhöndlun siðanefndar og skrifuðu undir ályktun "þar sem vinnubrögð siðanefndarinnar eru gagnrýnd" og áréttuðu "... mikilvægi þess að Háskóli Íslands standi vörð um rannsóknarfrelsi kennara ...". Þá sagði formaður siðanefndarinnar af sér (s. 19). Eftir formannsskipti og stækkun nefndarinnar um tvo er hún samt enn neikvæð í garð Bjarna, en er sögð hafa átt erfitt með að átta sig á fyrir hvað Bjarni er kærður.

Á seinni stigum málsins tjáir forseti hugvísindasviðs, Ástráður Eysteinsson, sig um málið og bendir m.a. á að háð niðurstöðu siðanefndar geti málið snúist upp í að varða "okkur öll sem sinnum kennslu í túlkunarvísindum á háskólastigi" (s. 20).

 Rannsóknarnefnd, sem loks var skipuð af hálfu Háskólaráðs, komst síðan að þeirri niðurstöðu að "siðanefnd HÍ hafi sniðgengið eigin starfsreglur sem tilgreindar eru í siðareglum háskólans" og bendir á ýmsa ágalla í málsmeðferð hennar (s. 20).

Það sætir engri furðu að rektor HÍ skuli segja aðspurð um málið að það sé "flókið", en hitt þarf meiri útskýringa við er rektor telur að nefndin hafi starfað "í góðri trú og viljað leita sátta þannig að enginn teldi á sig hallað" (sbr. Morgunblaðið 6.12.2011, s. 9). 

Frásögn Morgunblaðsins um kærumálið og eineltið gegn Bjarna sem viðgengist hefur m.a. af kennurum innan HÍ, að því er virðist m.a. vegna persónulegrar lífsskoðunar þeirra sjálfra, lýsir öðrum þræði skoðanakúgun og -ofbeldi innan HÍ og brotalöm í umsýslukerfi háskólans við að taka á slíkum málum af hlutleysi og réttsýni. Þetta mál er með "endemis endemum". Maður spyr sig hvernig svona lagað getur eiginlega gerst og hvort það geti gerst aftur. Þótt rektor HÍ, sem er raunvísindamaður, tilgreini ekki neitt athugunarvert við þetta mál annað en að það hafi "kennt okkur að málsmeðferðarreglur verða að vera skýrar og ferli mála gagnsætt", þá er vonandi að Bjarni fái réttlátar úrbætur vegna þess sem hann hefur mátt þola og kosta til við að verja mannorð sitt og starfsheiður. Einnig að komið verði í veg fyrir að svona mál endurtaki sig. 

Uppkoma þessa máls beinir kastljósinu einnig að forsendum kennslu á sviði túlkandi vísinda í háskólum, eins og forseti hugvísindasviðs HÍ benti á. Mun það viðgangast að beita þöggun á einhvern hátt og að vegið sé að rannsóknarfrelsi? Þar er ekki aðeins um að ræða trúarbragðafræði heldur allar greinar hugvísinda.
 Hvað til dæmis um kenningar um að landnám á Íslandi sé mun eldra en gamla Íslandssagan kennir? Hvað um hinar goðum líku persónur Gunnar og Njál? Er aðild að Evrópusambandinu slæmur kostur? Eru sumar hagfræðikenningar í ætt við trúarbrögð? Voru sumar hugmyndir Freuds bull? Verður bókvitið í askana látið? Eða, eru askar ef til vill búnir til með hugviti og þekkingu, sem og maturinn sem í askana er látinn? Og svo framvegis!

Það er ekki furða, sem greint er frá í Mbl. (s. 9), að Höskuldur Þórhallsson Alþingismaður skuli sjá ástæðu til þess, eftir að hann las frásögnina í Mbl., að taka málið upp á Alþingi og að kannað verði "hvað hafi gerst innan Háskólans".

Vill að HÍ bæti mannorðstjón og kostnað

Markviss merkantilismi?

Frakklandsforseti talar hér í gátum. Orð sem hann notar hér í ræðu sinni um efnahagsstefnu landsins og landa Evrópusambandsins eru afar athyglisverð fyrir þær sakir að þau virðast benda til þess að hverfa eigi aftur til markvissari merkantilisma, þ.e. einhvers konar sjálfsþurftarstefnu sem muni leiða til þess að þjóðin/þjóðirnar fari að beina neyslu sinni í innlendar vörur og þjónustu á kostnað innflutnings;
Eða, hvernig ætla þær annars að auka atvinnu heima fyrir jafnhliða því að rétta viðskiptahalla sinn af, sbr. ummæli forsetans "að losna undan skuldum, sem mun koma jafnvægi á hagkerfi eins og þörf krefur, í átt að vinnu og framleiðslu".
Ein spurning sem vaknar er hvort Evrópusambandið sé að spá í að loka sig meira af gagnvart utanaðkomandi samkeppni á neysluvörumarkaði og nýta þannig eiginleika sinn sem tollabandalag. Það þýðir m.a. að reynt yrði að loka sem mest fyrir flóð ódýrs varnings frá Asíu sem ódýrt vinnuafl þar framleiðir og framleiða í staðinn tilsvarandi vörur heima fyrir með vinnuafli sem hingað til hefur gengið atvinnu- og iðjulaust. Það er reyndar viss viska í því. Ummæli forsetans um að „ný efnahagstíð er hafin" gætu bent til þessa og vissulega yrði hún "ólík þeirri fyrri".
Það yrði athyglisvert innlegg í rökræður um frjálsa samkeppni og blandað (frekar en segja miðstýrt) hagkerfi. Er það ekki einmitt þetta sem hann á við er hann segir upp muni renna tíð "sem er eitthvað sem þróuð ríki eiga til með að fórna um of“, þ.e. lítt heft milliríkjaviðskipti leiða til þess að þau lönd sem hafa farið halloka í samkeppni við innflutning sitja uppi með gömlu framleiðslugreinarnar sínar í rúst, atvinnulaust vinnuafl og stórfelldan halla á viðskiptajöfnuði sínum. Blasir þá ekki við að skella í lás gegn innflutningi og hefja framleiðsluna í staðinn heima fyrir?

Það verður spennandi að fylgjast með hvað Frakklandsforseti er að leggja hér drög að! 

Sarkozy: Óttinn lamar

"Verði ljós!"

"Og það varð ljós."

Bjuggu til ljós úr engu

Til hamingju með skemmtigarðinn

Aðstandendur nýja skemmtigarðsins í Smáralind eiga heiður skilið fyrir framtak sitt til að lyfta íslenskum almenningi upp úr grámósku hversdagsins á léttara plan, eins og þau hafa leitast við að gera með úti-skemmtigarðinum í Grafarvogi. Þessi upplyfting þeirra er Grettistak í þessum efnum þar sem hugsýn, frumleiki, frumkvæði, áræðni og athafnasemi  fara vel saman.

Til hamingju með skemmtigarðinn! 

Skemmtigarðurinn opnaður á morgun

Af sameiginlegri sturlun í fjármálakerfi og skynsemi í Fagnaðarári

Willem Buiter aðalhagfræðingur Citigroup bendir réttilega á að á Íslandi hafi á árunum fyrir hrun ríkt "sameiginleg sturlun" í fjármálakerfi þjóðarinnar. Segist hann ekkert skilja í því hvernig hin litla þjóð hafi "látið" banka sína skuldsetja sig meira en nam tífaldri þjóðarframleiðslu landsins. (Var það ekki nær tólf-faldri upphæð? Hvaðan fær Willem upplýsingar sínar?)

Enn óskiljanlegra finnst mér þó að viðkomandi virðulegu erlendu bankar með allt sitt fjármálavit skuli hafa lánað íslensku einkabönkunum alla þessa fjármuni, þar sem þeir gátu alveg eins og "hin litla þjóð" séð skýjaflug skuldsetninga þeirra. Samt héldu þeir áfram að lána íslensku bönkunum! Hvor var heimskari?
Willem ræðir ekki um þá hlið mála. Athyglisvert!

Willem aðalhagfræðingur minnist hér einnig á afar athyglisvert atriði sem fyrirfinnst í hinum fornu Móselögum Gyðinga, en það var svokallað "Fagnaðarár" ("Jubeleums"-ár) sem haldið var hátíðlegt á 50 ára fresti. Þá voru skuldir afskrifaðar og gefið upp á nýtt í efnahagslífinu (man einhver eftir New Deal Bandaríkjamanna um miðja 20. öldina?). Þar að auki voru akrar hvíldir sjöunda hvert ár til að koma í veg fyrir að of nærri þeim væri gengið.
Þeir voru ekki al-vitlausir, Gyðingarnir, enda hafa þeir verið öfundaðir og hataðir fyrir peningavit sitt og visku í þeim efnum.
Ég sé ekki betur en að Willem sé af fullri alvöru og skynsemi að benda stjórnvöldum okkar í þessa átt og að huga að þessum ævagömlu hyggindum og speki.

Sameiginleg sturlun

Eyðileggjandi hávaxtastefna

Hér stígur fram hagfræðingur, að vísu íslenskur, hjá virtri fræðastofnun erlendis með sannleikann að vopni að hætti andæfandi spámanna til forna og bendir á og færir skynsemisrök fyrir því að hávaxtastefna sú, sem rekin hefur verið hérlendis af konungum þessa lands með þrjóskufullu handafli eftir bankahrunið og eftir að AGS kom með sitt verkfærabox til bjargar íslensku efnahagskerfi, hafi verið andstæða þess sem hefði átt að gera. 

Færir hann eðlileg og hárrétt rök fyrir því að hin rökum firrta hávaxtastefna sem rekin hefur verið af Seðlabanka Íslands standist ekki skoðun, hafi markmiðið verið að koma skuldum sliguðu efnahagslífi til hjálpar. 

Þessi rök sem hagfræðingurinn bendir á ættu allir skynsamir og hugsandi menn, ekki síst hag-fræðimenn, að skilja. Á grunni þeirra hefði þvert á móti átt að reka hér lágvaxtastefnu meðan verið er að rétt af efnahagslífið og koma "hjólunum af stað" aftur. 
Nei, þvert á eðlileg viðbrögð voru vextir keyrðir í hástert, 18%, þegar allt var að koðna niður ásamt móralnum í samfélaginu við eldana á Austurvellli og í nærliggjandi húsum; Þrátt fyrir að gjaldeyrishöftum var komið á og landið þar með víggirt fyrir útflæði gjaldeyris!

Þessi stefna er enn rekin, þótt í vægara mæli sé nú en þegar verst lét, en véfréttin í Seðlabankanum hefur hótað að hefja "hækkunarferli" fyrr en seinna. Það er eins og þar hafi enginn lærdómur verið dreginn af því hvernig umrædd hávaxtastefna hefur leikið horfin og eftirlifandi heimili og fyrirtæki, enda fer hvoru tveggja fækkandi. Eftir situr vaxandi vandi við hliðina á feitum og hraðvaxandi innvaxtapúkanum sem á sama tíma hefur tútnað út á fjósbitanum í vímueimyrju véfréttarinnar sem ræður ríkjum í Seðlabankanum; Og allir skuldarar landsins eru með illu (háu vaxtastigi) látnir fóðra hann dag og nótt, alla daga. Hinir verst settu í þjóðfélaginu (skuldarar o.fl.) fóðra þá best settu (fjármagnseigendur). - Menn geta svo deilt um réttlætið og þjóðarhagsýnina í þessu framferði, en það er annað mál.

Ég hef margoft vogað mér að að leggja orð í þennan villta vaxtabelg undanfarin misseri, en ég er farinn að halda að prestar véfréttarinnar í Seðlabankanum hafi ekki tekið eftir eða skilið þau góðu og heillavænlegu ráð sem þar eru viðruð til að rétta hlut þjakaðra skuldara og lífga efnahagslíf landsins við; Þrátt fyrir að ég hef ekki sent þeim reikning fyrir heillaráðin með skilanefndataxta. Eða, ætli ólæsi sé farið að herja þar eins og í lestrarkennslusveltum grunnskólum landsins?

Nú hefur sem sé Mr. Jón Daníelsson hagfræðingur, enn einu sinni, bent á hið sama með samskonar rökum, eins og margir aðrir málsmetandi menn og konur hafa reyndar einnig gert.
Ég spyr því hvort vaxtavíman í Seðlabankanum sé búin að svæla út allt vit og vilja embættismanna og stjórnvalda til að vinna fyrir aðra þegna samfélagsins en innistæðueigendur.

Tilvísanir í nokkra fyrri pistla:

 Rökum firrtar vaxtahækkanir - enn
 Augljósar ástæður (Fjárfestar fældir frá með háum vöxtum)
 Lærdómur seðlabankamanna Íslands
 Leikur raunveruleikinn á talsmenn hávaxtastefnunnar
 Vaxtatal Darling til fyrirmyndar
 Eiga háir stýrivextir við í dag?
 Hinir illa stæðu styrkja hina vel stæðu í hruninu
 Haldlaus hávaxtarök
 Hundalógík hávaxtastefnunnar

Lítill árangur AGS hér á landi