Lifandi menning á hverfanda hveli

Lifandi menning í Árnesi á Ströndum hefur átt undir högg að sækja sökum fækkunar ábúenda jarða og íbúa þar í sveit.

Vonandi taka t.d. ráðamenn ferðamála við sér um möguleika á uppbyggingu ferðaþjónustu í þessu héraði og styrki a.m.k. með þeim hætti byggð og byggðarþróun í þessari mögnuðu sveit. Möguleikarnir eru margir í því sambandi, bæði til lands og sjávar og annarrar náttúru, eins og 1200 ára byggð ætti að sanna.

Maður spyr sig hvort Byggðastofnun, meðal annarra aðila, sé ekkert að pæla í viðhaldi byggðar og menningar á þessu svæði. Eða þingmenn kjördæmisins, reyndar alls landsins, þar sem þetta mál snertir þjóðina alla.

Þetta snýst öðrum þræði um það sem ég kalla lifandi menningu, að halda henni lifandi áfram og samfelldri eins og undanfarnar tólf aldir. Eða, eiga erlendir aðilar, m.a. kanadískur auðjöfur gegnum HS Orku og einhver "ítalskur barón", að hafa í hendi sér að virkja með tilheyrandi jarð- og menningarraski þarna á svæðinu? Vegna einkahagsmuna þeirra?

Þetta er mál sem varðar rammíslenska menningu og menningararfleifð og þekkingu á margvíslegri lífsbjörg á svæðinu, menningu sem enn er lifandi, að hún leggist ekki af og glatist.

Ein nauðsynleg og augljós forsenda fyrir varðveislu byggðar og byggðaþróunar í héraðinu er lagfæring á samgöngukerfinu. Að sjálfsögðu verður að tryggja opnar samgöngur um allt árið. Það gefur augaleið, þó ekki sé nema vegna þess að enginn læknir er þar. Þannig er það fjárveitingavaldi landsins og ráðamönnum til skammar að ekki skuli hafa verið rutt undanfarin ár þegar ófærð hamlar för um landveg norður í Árnes. Kostnaður sem er agnarlítill í samhengi fjárlaga. Betur má ef duga skal og þó löngu fyrr hefði verið. Einnig verður að vera þar til staðar lágmarks verslunarþjónusta og grunnskóli, svo fátt eitt sé nefnt.

Þótt fjárveitingar til fornleifarannsókna, uppgraftar og fleira, hafi að dómi viðkomandi starfstétta ef til vill ekki verið nægilegar gegnum tíðina þá hafa þó verið talsverðar fjárveitingar í þann málaflokk. Maður spyr sig í því sambandi hvort horfin menning sé þá mikilvægari heldur en sú sem enn er lifandi hér á landi. Verður þá fyrst áhugi á menningarsvæði því sem hér um ræðir þegar sú lifandi menning væri horfin og langt um liðið?

Eins og óargadýr inn í samfélag í sárum

Eiga mannskæðar farsóttir greiða leið til Íslands?

Í viðtengdri frétt á mbl.is um hælisleitanda, sýktan af alvarlegum sjúkdómi, er haft eftir sóttvarnalækni Íslands:
"„Það eru ekki nein­ar ná­kvæm­ar dag­setn­ing­ar á því hvenær menn eiga að vera komn­ir í skoðun og þess hátt­ar,“ seg­ir Har­ald­ur enda hafa heil­brigðis­yf­ir­völd ekki tök á því að taka fólk í lækn­is­skoðun þegar í stað."
Léleg eru nú rök sóttvarnarlæknis Íslands, þótt hann beri ekki formlega pólitíska ábyrgð á regluverkinu. Öllu alvarlegri eru þó þessi tíðindi hans vegna þess að þau afhjúpa greiða leið mannskæðra farsjúkdóma til Íslands.
Hér er augljóslega alvarleg brotalöm á regluverki og/eða vinnugangi viðkomandi opinberra aðila. Við þessu verður að bregðast tafarlaust og ekki gengur að allir vísi á einhvern annan, hvorki heilbrigðisyfirvöld né innflytjendamálayfirvöld.
Eða, eiga einstaklingar sem e.t.v. eru sýktir af alvarlegum farsóttarsjúkdómi að hafa möguleika á því að umgangast landsmenn að eigin vild, og það í langan tíma eins og í umræddu tilviki, án sóttvarnaraðgerða og einangrunar og í versta falli að verða til þess að leggja marga landsmenn að velli? - Eins og gerðist á miðöldum þegar Svarti dauði barst til landsins og á síðustu öld þegar spænska veikin barst til landsins.
Þessi innflytjendamál eru greinilega í alvarlegum ólestri sem er gjörsamlega óviðunandi.

Hafði ekki skilað læknisvottorði

Eftirspurn mætt með framboði á Þingvöllum

Í frétt af viðvarandi og vaxandi bílastæðaskorti á Þingvöllum og nágrenni ætti að vera augljóst mál að úr því þarf að bæta hið snarasta og þó fyrr hefði verið.

Gera má afgirt bílastæði eins og við flugstöð Leifs Eiríkssonar með hæfilegri gjaldtöku, jafnvel háð tíma dagsins, dögum innan vikunnar og mánuðum ársins. Allt einfalt og skilvirkt í framkvæmd.
Sérstök bílastæði yrðu fyrir hópferðabíla, bæði við Hakið og niðri á Þingvöllum, og hærra gjald fyrir stærri bíla þannig að einhvers konar meðalgjald pr. mann verði í æskulegu samræmi bæði fyrir fólk í litlum og stórum bílum.
Miðað við upplýsingar um fjölda ferðamanna yrði fjárfesting í bílastæðum fljót að greiða sig upp og verða að varanlegri tekjulind til hagsbóta fyrir svæðið og ferðafólk. Ef til vill þyrfti ekki að viðhafa frekari gjaldtöku á Þingvöllum en fyrir bílastæðin.

Einhver kann að benda á að sumir myndu reyna að komast hjá því að leggja í gjaldskyld bílastæði. Yfirvofandi rassíur umferðarlögreglu á svæðinu með viðeigandi sektum ættu að slá á þær freistingar ferðafólks.
Einnig mætti hreinlega gera ráð fyrir slíkum "ofur-sparendum" með því að breikka vegkantinn á síðustu kílómetrunum að fólkvanginum sem hægt væri að leggja á og gera gangstíga frá þeim inn á svæðið. Þar með væri þeirri bílaánauð að nokkru létt af fólkvanginum án þess að gera sérstök áberandi og jafnvel illa þokkuð malbikuð bílastæði í náttúruperlunni til að anna öllum umferðarþunganum þar.

Bílastæðaskortur á Þingvöllum

Byggt á sandi

Það ætti að blasa við öllum er á horfa, leikum sem lærðum um hafnagerð með venjulega sjón, að þegar maður virðir fyrir sér loftmyndir af höfninni teknum úr suðvestri, eins og birtar hafa verið í dagblöðunum, að aur- og sandburðurinn úr ánni fer beinustu leið til Landeyjarhafnar. Straumþunginn liggur að mynni hennar í sífellu.
Hið ólánlega lágreista mannvirki ætti fremur að kalla sandgildru heldur en höfn, eins og Ómar Ragnarsson bendir á.

 

Miðað við æskilegar og nauðsynlegar forsendur um fyrirliggjandi óspillta heilbrigða skynsemi og nútímalega rannsóknartækni á grunni tilhlýðilegra gagna við val á hafnarstæði er með öllu óskiljanlegt að höfn skuli hafa verið valinn staður einmitt þarna. Það er grátbroslega fáránlegt.
Þetta mannvirki er svo sannarlega "byggt á sandi"! Hér virðist hafa verið farið fram af meira kappi en forsjá, svo undrum sætir. Að sönnu dregur það dám af blindum ruðningskrafti fljótsins sem sér um sandáfyllinguna í höfninni.

Hafi tilgangurinn með höfn þarna verið að styrkja rekstur dýpkunarskipaútgerða og tilheyrandi athafnasemi má hins vegar telja þennan ákvörðunarlega leirburð fjármálalega "tæra snilld". Eða, var reiknað með að framburður fljótsins myndi snarminnka frá og með opnun hafnarinnar?

Landeyjahöfn á röngum stað

Augljós galli við Schengen

Það er ekki að ástæðulausu að Danir vilji halda uppi lágmarks landamæraeftirliti. Það sýnir inngróinn galla við Schengen-fyrirkomulagið sem var algjörlega fyrirsjáanlegur.
Að vísu er sá kostur við fyrirkomulagið að vöruflæði gengur hraðar milli samliggjandi landa þar sem eftirlit er lítið eða ekkert. Á því út af fyrir sig hagnast viðkomandi fyrirtæki, en skattborgarar landanna borga fyrir með auknum löggæslukostnaði og þurfa að þola hærri glæpatíðni vegna smygls og frjáls flæðis glæpamanna milli landa með feng sinn og vélabrögð. Það er fráleitt að Dönum eða öðrum löndum, sem vilja verjast glæpamönnum og varningi þeirra, sé meinað að sporna við ófögnuðinum með eðlilegu landamæraeftirliti.

Öllu glórulausari er þó þátttaka Íslands í Schengen þar sem ekki er um að ræða bílaumferð yfir landamærin eins og á meginlandinu, þannig að þau rök um hraða í fólks- og vöruflutningum eiga ekki við hérlendis á eyjunni. Persónulega hef ég ekki merkt aukinn hraða við að komast inn og út úr löndum í Evrópu eftir að Ísland gekk í Shcengen. Til hvers er Ísland þá að kalla yfir sig frjálst flæði óæskilegra atriða? - Að ekki sé talað um kostnað við þátttökuna á alþjóðlegum flugvöllum Íslands.

Í þessu samhengi hefur þátttaka Íslands aðeins létt á ágangi smyglara og eiturlyfjabraskara og annars afvegaleidds fólks í öðrum löndum Evrópu. Það gagnast viðkomandi löndum, en ekki Íslandi.

Augljóst brot á Schengen-sáttmála

Stormur í spábolla Veðurstofunnar

Þetta reyndist nú aðeins verða "smágustur" og ekkert líkt hvellinum um daginn sem Veðurstofan hótaði okkur veðurleysingjunum með sem í mesta sakleysi ætluðum að keyra niður Norðurárdalinn, fyrir Hafnarfjall og yfir Kjalarnes á Páskadag. Tókum við saman föggur okkar í skyndi um kvöldmatarleytið á laugardagskvöld þegar hin ógnþrungna spá Veðurstofunnar glumdi við og fórum þannig degi fyrr til Reykjavíkur en áformað var. Gusturinn rétt marði 30 m/sek samkvæmt mælinum við Hafnarfjall og rétt hnippti aðeins í bílinn þrotinn hinum ógurlegu kröftum. Hressileg rigning en enginn bíll á flugi. Hundurinn í skottinu geispaði hæðnislega út um opinn gluggann og lék við hvert sitt skott.

Hin ónákvæma frétt í Sjónvarpinu og á veðurkortinu á mbl.is um að hviður gætu farið í 40 m/sek "frá um 21 til 2 í nótt" reyndist því aðeins vera gustur á kortaborði Veðurstofunnar og hefði átt að hafa glugga lokaða þar á bæ. Ónákvæmnin í fréttaflutningnum fólst í því að ekki kom fram hvort "veðurofsinn" ætti að hefjast á þessu tímabili eða vara einungis á þessum umrædda tíma. Þess vegna dreif fólkið sig í bæinn strax og hægt var og var á seinni tímanum í 22 á laugardagskvöldið að gá til veðurs undir Hafnarfjalli á leiðinni heim úr páskafríi - fyrir páska!

Vonandi berast nákvæmari spár og fréttir af veðri í framtíðinni, þótt vissulega megi með einhverjum hnitmiðaðri hætti reyna að koma í veg fyrir að vegvilltir og viti firrtir fjallafarar ani upp á fjöll og firnindi og fari sér þar að voða sökum óaðgætni um veðurhorfur og neyði þar með fórnfúsa björgunarsveitarmenn til að færa þeim fórnir að óþörfu.

Búist við hviðum strax í kvöld

Er hægt að slökkva á almennu andófi?

Málatilbúnaður sumra bandarískra stjórnmálamanna um að forseti landsins geti "slökkt á internetinu" virðist lýsa lítt dulbúinni ósk þeirra til að geta þar með dregið úr hugsanlegu andófi gegn ríkjandi stjórnvöldum þegar til slíks ástands kæmi. Sé svo lýsir það ólýðræðislegum hugsunarhætti í "landi lýðræðis og frelsis".

Í raunverulegu lýðræði er raunverulegt og skilvirkt tjáningarfrelsi. Útbreitt andóf þegnanna, að ekki sé talað um meirihluta þjóðarinnar þar að baki, kemur til vegna þess að þeir styðja ekki ríkjandi stjórnvöld í mikilvægum málum sem varða alla þjóðina, eðli málsins samkvæmt. Að ætla sér að reyna að þagga niður raddir fólksins með því að klippa á samskiptaleiðir þess eins og internetið undirstrikar vilja viðkomandi ríkisstjórnar til fara gegn vilja þess og halda völdum í óþökk þess. Hvað segja því tillögur eins og hér er um að ræða um þá sem bera þær fram?!!

Tilraunir til slíkrar þöggunar eru þó tvíeggjað vopn sem getur snúist í höndum stjórnvalda og þvert á væntingar kynt enn frekar undir óánægju fólksins og komið því út á göturnar til beinna aðgerða. Ef þjóðmálum er svo illa komið að þegnarnir una ekki lengur við það sem þeir upplifa sem kúgun af hálfu valdhafa t.d. af efnahagslegum toga og óréttlæti í skiptingu gæða lands og þjóðar þá dugir ekki að "slökkva á" interneti og öðrum fjölmiðlum. Það sýndi sig t.d. við fall Berlínarmúrsins 1989 og fall einræðisstjórna austantjaldslanda um þær mundir. Þá var internetið þó ekki komið til almennings. Fall kúgandi yfirvalda varð ekki lengur umflúið.
Svona þöggun gæti þó tafið hið óumflýjanlega og jafnvel aukið tilsvarandi hörmungar þjóðarinnar í því sambandi. Þetta gæti verið að gerast í tilteknum löndum hluta Mið-Austurlanda eins og fréttir hafa borist af undanfarna daga.
Við verðum að vona hið besta og að allt fari fram til lýðræðisáttar með friðsamlegum hætti án blóðsúthellinga. Viljum við ekki frið?!

 

Forsetinn geti slökkt á netinu